Wat de meeste vrouwen verwachten van hun bevalling is dat het pijnlijk en heftig gaat zijn maar dat je bij het zien van je baby je de pijn weer snel vergeten bent. De realiteit is dat een bevalling soms als ingrijpend wordt ervaren. Een bevallingstrauma komt echter vaker voor dan gedacht. 10 tot 30% van de moeder ervaart de bevalling als een traumatische ervaring.
Een trauma
Een bevallingstrauma kan ontstaan door de bevalling alleen, je kan bijvoorbeeld het verlies van controle en machteloosheid hebben ervaren. Dit kan zijn vanwege slechte communicatie, ongevraagde interventies, het gevoel dat je niet bent gehoord of gezien, dat je het gevoel had dat jij of de baby de bevalling niet zou overleven. Je kan na de bevalling merken dat je het lastig vindt om terug te denken aan de bevalling, of dat je last krijgt van angstige beelden of gedachten. Ook jouw omgeving kan merken dat je niet goed in je vel zit en kan zich zorgen maken. Je kan het gevoel hebben dat je vastloopt in de verwerking van je bevalling en kan maken dat je je anders voelt, gedraagt, denkt en reageert. Het kan zijn dat je terugkerende angstige beelden of gedachten hebt, waardoor je last hebt van verschillende klachten.
- Je vermijdt het om te praten over je bevalling omdat het veel emotie oproept.
- Je had het gevoel dat jouw leven of dat van je kindje in gevaar was.
- Je voelde je tijdens de bevalling angstig, machteloos, niet begrepen, angstig, alleen of onzeker.
- Je kijkt met een negatief gevoel terug op je bevalling.
- Je voelt je schuldig over hoe de bevalling is verlopen.
- Nu je weer zwanger wil worden of bent roept de gedachte aan de bevalling angst en spanning op.
Bevalling en PTSS
Niet elke vrouw die de bevalling als traumatisch ervaart ontwikkelt een postraumatische stressstoornis (PTSS). Het kan zijn dat je een ingrijpende gebeurtenis geleidelijk op jouw eigen manier verwerkt. Alleen in sommige gevallen wordt het trauma niet goed verwerkt en blijf je klachten houden die jouw dagelijks leven beinvloeden. Die klachten kunnen ook opeens op een veel later moment opspelen bijvoorbeeld wanneer je weer opnieuw zwanger wil worden of bent. PTSS wordt gekenmerkt door 4 soort symptomen.
1. Herbelevingen (bijvoorbeeld het opnieuw beleven van de bevalling, nachtmerries, sterke lichamelijke sensaties bij associaties met de bevalling).
2. Vermijding (je wil niet over de bevalling praten, je wil niet meer op de plek komen waar je bent bevallen, je vermijdt verhalen over bevallingen, je wil niet meer opnieuw zwanger worden).
3. Negatieve gedachten en stemming (je kan je schuldig, angstig, boos, onthecht of het gevoel van falen voelen)
4. Overmatige waakzaamheid en prikkelbaarheid
Behandeling
De meest effectieve behandeling voor bevallingstrauma zijn EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) en CGT (cognitieve gedragstherapie. Het is een wetenschappelijk bewezen methode om nare, traumatische herinneringen te verwerken.
In mijn praktijk bied ik zowel EMDR als CGT aan. Bij EMDR gaan we terug naar het meest nare beeld uit jouw bevalling. Wanneer je dit beeld voor de geest hebt gehaald zal ik jou verschillende manier van afleiding aanbieden. Met deze afleiding gaan we jouw werkgeheugen overbelasten. Op deze manier neemt de lading op het nare beeld af. Je brein slaat de negatieve herinnering daardoor op een andere manier op. Vaak is de ervaring dat je weer makkelijker naar het beeld kan kijken of dat het beeld vervaagt. Als het gaat om een enkelvoudig trauma (zoals een bevalling of een verlieservaring) zijn vaak na enkele sessies de klachten al verminderd.
Trauma en depressieve klachten
Veel vrouwen ontwikkelen, als de traumatische ervaring niet wordt behandeld, depressieve klachten. Soms wordt er dan ten onrechte een postpartum depressie vastgesteld terwijl er onderliggend sprake van PTSS. Het is daarom belangrijk om bij de intake goed te kijken wat er speelt. Wacht vooral niet te lang met het zoeken van hulp zodat je kan voorkomen dat er somberheidsklachten ontstaan na het meemaken van een ingrijpende bevalling.
Mocht jij zelf een ingrijpende bevalling hebben meegemaakt en wil je weten of EMDR jou kan helpen? Neem dan gerust contact op om te kijken naar de mogelijkheden.